Τι Είναι Η Διαβητική Αγγειακή Νόσος;
Η διαβητική αγγειακή νόσος ή διαβητική αγγειοπάθεια αναφέρεται στη στένωση των αρτηριών, που συχνά ονομάζεται «σκλήρυνση των αρτηριών» ή αθηροσκλήρωση, σε όλο το σώμα, λόγω του διαβήτη (εικόνα 1). Εάν ο ασθενής έχει διαβήτη, αυτό σημαίνει ότι υπάρχει περίσσεια γλυκόζης (ζάχαρη) στο αίμα εξαιτίας της αδυναμίας του σώματός του να παράγει είτε ινσουλίνη ή να χρησιμοποιήσει την ινσουλίνη αποτελεσματικά. Η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη που χρειάζεται για τη μεταφορά της γλυκόζης από το αίμα στα κύτταρα, όπου χρησιμοποιείται για την παραγωγή ενέργειας.
Ο ασθενής μπορεί, επίσης, να αναπτύξει διάφορες αγγειακές παθήσεις που συνδέονται με τον διαβήτη. Μία από αυτές είναι η αμφιβληστροειδοπάθεια, η οποία είναι η παθολογική ανάπτυξη των αιμοφόρων αγγείων του αμφιβληστροειδή σας (μέρος του ματιού σας). Μία άλλη πάθηση που συνδέεται με τον διαβήτη είναι μια ασθένεια των νεφρών που ονομάζεται νεφροπάθεια. Εάν ο ασθενής πάσχει από διαβήτη, εκτός από τη σκλήρυνση των αρτηριών, είναι πιο επιρρεπής στο να έχει υψηλή χοληστερόλη, υψηλή αρτηριακή πίεση και στεφανιαία νόσο. Μπορεί, επίσης, να αναπτύξει νευροπάθεια, μια πάθηση των νεύρων που προκαλεί απώλεια της αισθητικότητας στα δάχτυλα ή τα πόδια με αποτέλεσμα να μην μπορεί να προστατευθεί από τραυματισμούς.
Ο έλεγχος του σακχάρου στο αίμα (εικόνα 2) είναι ο καλύτερος τρόπος για να επιβραδύνει ο ασθενής ή να προλάβει αυτά τα αγγειακά προβλήματα. Εάν δεν διαχειριστεί τον διαβήτη ή δεν ακολουθήσει πιο υγιεινό τρόπο ζωής, θα μπορούσε να αναπτύξει σοβαρές παθήσεις, όπως τύφλωση, σοβαρή νεφρική νόσο, αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, καρδιακή προσβολή ή έλκη στα πόδια. Τέλος, εάν παράλληλα με τα έλκη εμφανίσει και νεκρό ιστό, ο οποίος είναι γνωστός ως γάγγραινα, θα μπορούσε να οδηγήσει ακόμη και σε ακρωτηριασμό. έλεγχος του σακχάρου στο αίμα σας (εικόνα 2) είναι ο καλύτερος τρόπος για να επιβραδύνετε ή να προλάβετε αυτά τα αγγειακά προβλήματα. Εάν δεν διαχειριστείτε το διαβήτη σας ή δεν ακολουθήσετε πιο υγιεινό τρόπο ζωής, θα μπορούσατε να αναπτύξετε σοβαρές παθήσεις, όπως τύφλωση, σοβαρή νεφρική νόσο, αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, καρδιακή προσβολή ή έλκη στα πόδια σας. Τέλος, εάν παράλληλα με τα έλκη εμφανίσετε και νεκρό ιστό, ο οποίος είναι γνωστός ως γάγγραινα, θα μπορούσε να οδηγήσει ακόμη και σε ακρωτηριασμό.
Εικόνα 1. Στένωση αρτηρίας λόγω αθηροσκλήρωσης
Εικόνα 2. Μέτρηση του σακχάρου του αίματος σε ασθενή με διαβήτη
Ποια Είναι Τα Συμπτώματα Της Νόσου;
Εάν ο ασθενής πάσχει από αγγειακές παθήσεις που σχετίζονται με τον διαβήτη, μπορεί να έχει τα ακόλουθα συμπτώματα:
- Θολή όραση
- Μαύρες κηλίδες στο οπτικό σας πεδίο, γνωστές ως «μυγάκια»
- Διόγκωση (πρήξιμο) του προσώπου ή των άκρων σας ή απρόσμενη αύξηση του σωματικού βάρους
- Αφρώδη εμφάνιση των ούρων κατά την ούρηση
- Έλκη στα πόδια σας
- Απώλεια αισθητικότητας ή αίσθημα καύσους στα χέρια ή τα πόδια σας
- Πόνο στα πόδια σας όταν περπατάει
- Υψηλή αρτηριακή πίεση
- Πόνο στο στήθος
Τι Προκαλεί Τη Διαβητική Αγγειακή Νόσο;
Εάν ο ασθενής πάσχει από διαβήτη, αυξάνει τις πιθανότητες για την ανάπτυξη διαφόρων παθήσεων. Ο κίνδυνος για ανάπτυξη αγγειακών παθήσεων αυξάνει με το χρονικό διάστημα που έχει τον διαβήτη. Μπορεί, επίσης, να αυξήσει τον κίνδυνο για την ανάπτυξη διαβητικής αγγειοπάθειας αν συγχρόνως:
- έχει υψηλή αρτηριακή πίεση
- καπνίζει
- δεν ασκείται
- είναι υπέρβαρος
- ακολουθεί δίαιτα υψηλή σε λιπαρά
Πώς Πραγματοποιείται Η Διάγνωση Της Νόσου;
Εκτός από το ιστορικό και τη φυσική εξέταση για την επιβεβαίωση της διάγνωσης του διαβήτη, ο γιατρός θα ζητήσει μια εξέταση αίματος για να μετρήσει το επίπεδο της γλυκόζης του αίματος. Επειδή η διαβητική αγγειακή νόσος μπορεί να επηρεάσει τα αγγεία σε διάφορες θέσεις του σώματος, όπως τα αγγεία των ματιών, τα αγγεία των νεφρών και τα αγγεία των ποδιών, η διάγνωση και η θεραπεία τους αφορούν συνήθως τη συνεργασία γιατρών διαφόρων ειδικοτήτων, όπως αγγειοχειρουργούς, οφθαλμίατρους, νεφρολόγους και ενδοκρινολόγους.
Αν ο γιατρός υποψιάζεται διαβητική νεφροπάθεια, θα ζητήσει μία εξέταση ούρων για να ελέγξει επίπεδα μιας συγκεκριμένης πρωτεΐνης που ονομάζεται λευκωματίνη (αλβουμίνη) και θα συστήσει την επίσκεψη σε έναν νεφρολόγο. Ο νεφρολόγος μπορεί να υποβάλει τον ασθενή σε βιοψία νεφρού για να επιβεβαιώσει τη διάγνωση ή να καθορίσει τη σοβαρότητα της νόσου.
Αν ο γιατρός ή ο οφθαλμίατρος υπόπτευεται διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια, μπορεί να υποβάλει τον ασθενή σε οφθαλμοσκόπηση ή σε αγγειογραφία με φλουορεσκεΐνη (φλουοροσκόπηση). Πρόκειται για μια εξέταση όπου χρησιμοποιείται μια χρωστική ουσία, που ονομάζεται φθορεϊσίνη και έχει την ικανότητα να απεικονίζει τα αγγεία στο μάτι τα οποία και φωτογραφίζονται με ειδική κάμερα.
Άλλες εξετάσεις που χρησιμοποιούνται συχνά για τη διάγνωση της διαβητικής αγγειοπάθειας των ποδιών περιλαμβάνουν την άσκηση σε κυλιόμενο τάπητα (παρόμοια διαδικασία με το τεστ κοπώσεως), τη μέτρηση του σφύροβραχιόνιου δείκτη (ΣΒΔ) και το έγχρωμο υπερηχογράφημα (triplex). Η άσκηση στο διάδρομο μπορεί να περιλαμβάνει και την ταυτόχρονη καταγραφή της ηλεκτρικής δραστηριότητας της καρδιάς σας, ελέγχοντας έτσι ταυτόχρονα την πλημμελή αιμάτωση τόσο της καρδιάς όσο και των ποδιών.
Κατά τη μέτρηση του ΣΒΔ, ο αγγειοχειρουργός μετρά την αρτηριακή πίεση στον αστράγαλο (σφυρά) και στο χέρι και, στη συνέχεια, συγκρίνει τους δύο αριθμούς για να καθορίσει τον δείκτη. Κανονικά, η αρτηριακή πίεση στον αστράγαλο και το χέρι πρέπει να είναι περίπου ίσα. Αλλά αν η πίεση στα σφυρά είναι πολύ μικρότερη από την πίεση στο χέρι, οι αρτηρίες στα πόδια είναι πιθανόν να είναι σε ένα ή περισσότερα σημεία στενεμένες.
Το έγχρωμο υπερηχογράφημα (triplex) χρησιμοποιεί ηχητικά κύματα υψηλότερα από την ανθρώπινη ακοή και πραγματοποιεί τη μέτρηση της ταχύτητας της ροής του αίματος και στην απεικόνιση της δομή των αγγείων στο πόδι σας.
Ο γιατρός μπορεί επίσης να ζητήσει εξετάσεις αίματος για τη μέτρηση της χοληστερόλης, καθώς και τα επίπεδα άλλων λιπιδίων του αίματος.
Πώς Αντιμετωπίζεται Η Διαβητική Αγγειακή Νόσος;
Διατροφή και φάρμακα. Η διατήρηση φυσιολογικών επιπέδων σακχάρου στο αίμα, ο έλεγχος της υψηλής αρτηριακής πίεσης, καθώς και των επιπέδων των λιπιδίων μέσω διατροφής και φαρμάκων, παίζουν σημαντικό ρόλο στον έλεγχο της διαβητικής αγγειακής νόσου. Ο υπεύθυνος ιατρός μπορεί να παρέχει συμβουλές σχετικά με τη βέλτιστη διατροφή για τις ιδιαίτερες ανάγκες κάθε ασθενή.
Η ινσουλίνη ή υπογλυκαιμικά φάρμακα βοηθούν στον έλεγχο των επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Φάρμακα για τη μείωση της αρτηριακής πίεσης περιλαμβάνουν αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης (α-ΜΕΑ), β-αποκλειστές, αποκλειστές διαύλων ασβεστίου και διουρητικά. Οι στατίνες είναι τα φάρμακα που μειώνουν το ποσό της χοληστερόλης στο αίμα.
Για να μειώσει τις πιθανότητες θρόμβωσης και πήξης του αίματος, ο γιατρός μπορεί να συνταγογραφήσει αντιαιμοπεταλιακά φάρμακα, όπως η ασπιρίνη (salospir) και η κλοπιδογρέλη (plavix).
Θεραπεία αμφιβληστροειδοπάθειας. Αν ο ασθενής πάσχει από αμφιβληστροειδοπάθεια, ο γιατρός μπορεί να συστήσει χειρουργική επέμβαση με λέιζερ, κατά την οποία ο οφθαλμίατρος αφαιρεί την ανώμαλη ανάπτυξη των αιμοφόρων αγγείων που επηρεάζουν την όραση.
Θεραπεία Περιφερικής Αρτηριακής Νόσου. Όταν η περιφερική αρτηριακή νόσος (ΠΑΝ) προκαλεί την ανάπτυξη ελκών στα πόδια, ο γιατρός θα χρησιμοποιήσει τοπικά επιθέματα και αντιβιοτικά για να βοηθήσει την επούλωση των ελκών, πριν γίνουν πολύ εκτεταμένα και βαθιά. Επίσης, θα καθορίσει εάν το αίμα που φτάνει στα έλκη είναι αρκετό ώστε αυτά να επουλωθούν. Είναι σημαντικό η θεραπεία των ελκών να γίνει άμεσα γιατί αν τα έλκη επιδεινωθούν τόσο που να οδηγήσουν σε νέκρωση του ιστού (γάγγραινα) του ποδιού ή σε επιμόλυνση των βαθύτερων ιστών όπως τα οστά, ο αγγειοχειρουργός μπορεί να χρειαστεί να ακρωτηριάσει μερικώς ή ολικώς το πόδι.
Για να αποκατασταθεί η κυκλοφορία στο πόδι και να αποφευχθεί ο ακρωτηριασμός, ο αγγειοχειρουργός μπορεί να χρειαστεί να εκτελέσει μια επέμβαση, όπως η χειρουργική παράκαμψη ή η αγγειοπλαστική. Κατά την πρώτη, οποιαδήποτε στένωση ή απόφραξη των αρτηριών των ποδιών παρακάμπτεται με την παρεμβολή ενός φλεβικού ή συνθετικού μοσχεύματος μεταφέροντας, έτσι, το αίμα στους ιστούς που βρίσκονται περιφερικότερα της βλάβης και δεν αιματώνονταν επαρκώς. Μερικές φορές, όταν η απόφραξη έχει περιορισμένο μήκος, μπορεί να αφαιρεθεί με μια διαδικασία που ονομάζεται ενδαρτηρεκτομή.
Η άλλη θεραπευτική επιλογή της ΠΑΝ, η αγγειοπλαστική, είναι μια ελάχιστα επεμβατική μέθοδος που μπορεί να συνδυάζεται και με την τοποθέτηση ενός μεταλλικού νάρθηκα (stent). Ένας μακρύς, λεπτός, εύκαμπτος σωλήνας που ονομάζεται καθετήρας εισάγεται μέσω μιας παρακέντησης ή μερικές φορές μέσα από μια μικρή τομή, σε μια αρτηρία στο πόδι και καθοδηγείται μέσα από τις αρτηρίες στο σημείο στένωσης ή απόφραξης. Εκεί, ένα ειδικό μπαλόνι που είναι προσαρμοσμένο στον καθετήρα διατείνεται κατ' επανάληψη. Το μπαλόνι ωθεί την πλάκα στην αρτηρία προς τα τοιχώματά της, διευρύνοντας έτσι τον αυλό της. Εάν χρειαστεί, ένα μικροσκοπικός μεταλλικός νάρθηκας (stent) μπορεί, στη συνέχεια, να τοποθετηθεί στη στενεμένη περιοχή της αρτηρίας για να την κρατήσει ανοικτή. Το stent παραμένει μόνιμα στην αρτηρία (εικόνα 3). Μετά την επιτυχή αγγειοπλαστική, το αίμα ρέει πιο ελεύθερα μέσα στην αρτηρίας. Η γενική κατάσταση της υγείας, καθώς και η εντόπιση και έκταση της βλάβης καθορίζουν το είδος της επέμβασης που θα έχει το βέλτιστο αποτέλεσμα στον κάθε ασθενή.
Εικόνα 3. Αγγειοπλαστική αρτηρίας με τοποθέτηση stent. Αρχικά είσοδος του stent στο στενεμένο τμήμα της αρτηρίας, ακολουθεί έκπτυξη του stent και το τελικό αποτέλεσμα με το stent να παραμένει μόνιμα εντός της αρτηρίας.
Τι Μπορείτε Να Κάνετε Για Να Μείνετε Υγιείς;
Υπάρχουν πολλές αλλαγές που μπορεί να κάνει ο ασθενής στον τρόπο ζωής για να βελτιώσει την υγεία του και να παραμείνει υγιής. Αυτές περιλαμβάνουν:
- τη διακοπή του καπνίσματος,
- τη διατροφή με δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά,
- τη διατήρηση του ιδανικού σωματικού βάρους για το ύψος του
- την τακτική άσκηση
Θα πρέπει επίσης να παρακολουθεί το σάκχαρο στο αίμα του αρκετές φορές την ημέρα, σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού. Για να αποφευχθούν τα έλκη στα πόδια, ο ασθενής θα πρέπει να εξετάζει τα πόδια καθημερινά. Αν έχει μια τάση προς το ξηρό δέρμα, συστήνεται να χρησιμοποιεί μια ενυδατική κρέμα για την πρόληψη των κάλων και του σπασίματος (ρωγμών) του δέρματός του. Τέλος, θα πρέπει πάντα να προστατεύει τα πόδια του από τραυματισμούς και να τα κρατάει στεγνά.
Ο εξειδικευμένος αγγειοχειρουργός - ενδαγγειοχειρουργός Δρ. Ιωάννης Μπέλλος βρίσκεται στη διάθεσή σας για να σας ενημερώσει πλήρως για τη νόσο και να σας προτείνει το κατάλληλο θεραπευτικό πλάνο. Καλέστε μας στο τηλέφωνο επικοινωνίας και προγραμματίστε το ραντεβού σας.
