Τι Είναι Η Μεσεντέριος Ισχαιμία;

Η μεσεντέριος ισχαιμία ή ισχαιμία εντέρου αποτελεί μια πάθηση, η οποία σχετίζεται με τις μεσεντέριες αρτηρίες. Οι μεσεντέριες αρτηρίες, δηλαδή η κοιλιακή αρτηρία, η κάτω μεσεντέριος αρτηρία, η άνω μεσεντέριος αρτηρία και οι κλάδοι των έσω λαγονίων αρτηριών, έχουν τον ρόλο της παροχής του αίματος στο παχύ και το λεπτό έντερο. Στην περίπτωση που υπάρξει κώλυμα στη ροή του αίματος προς τις μεσεντέριες αρτηρίες, έχουμε πλημμελή οξυγόνωση του εντέρου και, κατ’ επέκταση, ισχαιμία εντέρου. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, η μεσεντέριος ισχαιμία - ισχαιμία εντέρου σχετίζεται με το λεπτό έντερο.

Πολλές φορές, πρέπει να υπάρχει στένωση ή απόφραξη περισσότερων από μία μεσεντέριων αρτηριών, για να εμφανιστεί ισχαιμία εντέρου. Το σύμπτωμα του σφοδρού κοιλιακού άλγους είναι πολύ πιθανό όταν συμβεί στένωση ή απόφραξη. Η μη επαρκής αιμάτωση του εντέρου θα επιδεινώσει την απόφραξη όσο περνάει ο καιρός και το έντερο θα οδηγηθεί σε νέκρωση.

Οξεία Και Χρόνια Ισχαιμία Εντέρου

Η ισχαιμία εντέρου - μεσεντέριος ισχαιμία μπορεί να είναι οξεία ή χρόνια. Στην οξεία ισχαιμία εντέρου, τα συμπτώματα θα ξεκινήσουν απότομα και πολύ σύντομα η κατάσταση θα επιδεινωθεί. Στη χρόνια ισχαιμία εντέρου τα συμπτώματα διαρκούν για πολύ χρόνο, ενώ, σε άλλες περιπτώσεις η χρόνια ισχαιμία εντέρου μπορεί, εντελώς απροειδοποίητα και εξαιρετικά γρήγορα, με μετατραπεί σε οξεία ισχαιμία εντέρου.

Μεσεντέριος Ισχαιμία: Παράγοντες Κινδύνου

Η ισχαιμία εντέρου συνδέεται με διάφορα αίτια, για τα οποία θα μιλήσουμε παρακάτω, αλλά και με ορισμένους παράγοντες οι οποίοι φαίνεται ότι μπορούν να αυξήσουν τις πιθανότητες εμφάνισης της πάθησης. Ως παράγοντες κινδύνου για ανάπτυξη μεσεντερίου ισχαιμίας, λοιπόν, ορίζονται οι εξής:

• η μεγάλη ηλικία (>60 ετών)
• το κάπνισμα και
• η υψηλή χοληστερόλη.

Μεσεντέριος Ισχαιμία: Ποια Είναι Τα Συμπτώματά Της;

Τα συμπτώματα που συνοδεύουν την ισχαιμία εντέρου θα εμφανιστούν είτε σταδιακά, όταν πρόκειται για χρόνια μεσεντέρια ισχαιμία, είτε ξαφνικά, για την περίπτωση που η ισχαιμία εντέρου είναι οξεία.

Συμπτώματα Χρόνιας Εντερικής Ισχαιμίας

Το κύριο σύμπτωμα της επί εδάφους χρόνιας ισχαιμίας είναι έντονο κοιλιακό άλγος 15 με 30 λεπτά μετά το γεύμα. Η εντόπισή του μπορεί να είναι σε οποιοδήποτε σημείο της κοιλιάς, συνήθως όμως εμφανίζεται στη μεσότητα της άνω κοιλίας. Ο πόνος διαρκεί για 60 με 90 λεπτά και μετά εξαφανίζεται. Δυστυχώς, επανεμφανίζεται κατά το επόμενο γεύμα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα πολλοί ασθενείς με χρόνια ισχαιμία να αποφεύγουν να τρώνε για να μην βιώνουν τον έντονο πόνο, με αποτέλεσμα την απώλεια σωματικού βάρους.

Μερικές φορές τα συμπτώματα της χρόνιας ισχαιμίας μπορεί να είναι ασαφή ή παρεμφερή με άλλων παθήσεων. Ο αγγειοχειρουργός θα τα αξιολογήσει και με κατάλληλες εξετάσεις θα αποκλείσει τις άλλες παθήσεις προτού καταλήξει στη διάγνωση της μεσεντερίου ισχαιμίας.

Συνοψίζοντας τα συμπτώματα της χρόνιας μεσεντέριας ισχαιμίας, προκύπτουν τα εξής:

• πόνος στην κοιλιά: Ο κοιλιακός πόνος επιδεινώνεται σιγά - σιγά για κάποιες εβδομάδες ή και μήνες.
• κοιλιακοί σπασμοί: Οι σπασμοί αυτοί ακολουθούν κάθε γεύμα και μπορεί να διαρκούν από μισή ώρα μέχρι και 3 ώρες ακόμα.
• απώλεια βάρους: Αυτή έρχεται ως συνέπεια της μη κατανάλωσης φαγητού εξαιτίας του πόνου και των κοιλιακών σπασμών που ακολουθούν κάθε γεύμα.
• αδιαθεσία
• διάρροια
• ναυτία
• έμετος
• μετεωρισμός κοιλίας
• δυσκοιλιότητα

Συμπτώματα Οξείας Ισχαιμίας Εντέρου

Στην οξεία ισχαιμία το κύριο σύμπτωμα είναι ξαφνικός και έντονος πόνος στο στομάχι που δεν υφίεται ούτε με τη χρήση ναρκωτικών αναλγητικών. Μπορεί να συνοδεύεται από ναυτία και έμετο.

Μεσεντέριος Ισχαιμία: Ποια Είναι Τα Αίτια Εμφάνισής Της;

Τα αίτια που συνδέονται με την ισχαιμία εντέρου διαφοροποιούνται ανάλογα με το αν πρόκειται για χρόνια ή οξεία ισχαιμία εντέρου.

Η αθηροσκλήρωση, η οποία επιβραδύνει τη ροή του αίματος εντός των μεσεντερίων αρτηριών, είναι η πιο συχνή αιτία χρόνιας μεσεντέριας ισχαιμίας. Φυσιολογικά το εσωτερικό των αρτηριών σας είναι ομαλό και λείο, με την πάροδο των χρόνων όμως αναπτύσσεται μια ανώμαλη προβολή από το εσωτερικό τοίχωμα που στενεύει ή αποφράσει των αυλό και ονομάζεται αθηρωματική πλάκα. Η πλάκα αποτελείται από χοληστερόλη, ασβέστιο και ινώδη ιστό και σταδιακά οδηγεί σε μείωση της αιματικής ροής στο όργανο που η αρτηρία αρδεύει (έντερο).

Η εμβολή είναι η κυριότερη αιτία της οξείας ισχαιμίας. Ένας θρόμβος που έχει σχηματιστεί σε κάποιο σημείο του καρδιαγγειακού συστήματος αποκολλάται, ταξιδεύει με την αιματική ροή και μπορεί να ενσφηνωθεί σε κάποια από τις μεσεντέριες αρτηρίες, διακόπτοντας απότομα τη ροή αίματος. Συνήθως οι θρόμβοι αυτοί προέρχονται από την καρδιά και είναι πιο συχνοί σε ασθενείς με καρδιακή αρρυθμία ή καρδιακές παθήσεις.

Άλλες καταστάσεις που μπορούν να οδηγήσουν σε μεσεντέριο ισχαιμία - ισχαιμία εντέρου είναι οι παρακάτω:

• Χαμηλή αρτηριακή πίεση.
• Συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια.
• Αορτικός διαχωρισμός.
• Απόφραξη των μεσεντέριων φλεβών.
• Διαταραχές πηκτικότητας
• Σπάνιες παθήσεις των αιμοφόρων αγγείων, όπως η ινομυϊκή δυσπλασία και η αρτηρίτιδα.

Η μεσεντέριος ισχαιμία - εντερική ισχαιμία είναι μια σοβαρή και επείγουσα πάθηση με αιφνίδια έναρξη και γρήγορη επιδείνωση. Είναι σημαντικό για τον ασθενή να ενημερώσει τον γιατρό του ή να επισκεφθεί τα επείγοντα περιστατικά, στην περίπτωση που αισθανθεί οποιοδήποτε από τα συμπτώματα τα οποία αποδίδονται στην ισχαιμία εντέρου.

Mεσεντέριος Iσχαιμία: Ποιες Εξετάσεις Χρειάζονται Για Τη Διάγνωσή Της;

Ο αγγειοχειρουργός μπορεί να υποβάλλει τον ασθενή σε διάφορες εξετάσεις για να αποκλείσει παθήσεις με παρόμοια συμπτώματα, προτού καταλήξει στην ισχαιμία εντέρου. Εκτός από το ιατρικό ιστορικό και τη φυσική εξέταση (περιλαμβάνει ερωτήσεις σχετικά με τη συχνότητα, τη διάρκεια και την εντόπιση των συμπτωμάτων), συμπληρωματικές εξετάσεις για την αξιολόγηση της κυκλοφορίας του εντέρου είναι οι παρακάτω:

• Αγγειογραφία ή αρτηριογραφία. Είναι η εξέταση εκλογής, ειδικά για την οξεία ισχαιμία, όπου η γρήγορη διάγνωση παίζει σημαντικό ρόλο για την έκβαση της πάθησης. Γίνεται συνήθως με παρακέντηση της μηριαίας αρτηρίας (μπορεί να χρησιμοποιηθεί και η βραχιόνιος). Με τη χρήση ακτίνων x, ειδικοί καθετήρες καθοδηγούνται έως τις μεσεντέριες αρτηρίες, όπου με την έγχυση σκιαγραφικών ουσιών μέσα από τον καθετήρα σκιαγραφείται το αρτηριακό δίκτυο άρδευσης του εντέρου, αναδεικνύοντας έτσι τυχόν στενώσεις ή αποφράξεις στις μεσεντέριες αρτηρίες. Το πλεονέκτημά της είναι ότι ταυτόχρονα μπορούμε να επέμβουμε θεραπευτικά για την διόρθωση στενώσεων ή αποφράξεων.
• Duplex υπερηχογράφημα (triplex). Με τη χρήση ηχητικών κυμάτων υψηλής συχνότητας καθορίζει τη ροή του αίματος στο εσωτερικό των αρτηριών και προσδιορίζει αρτηρίες με στένωση ή απόφραξη. Απαιτεί χρόνο για την εκτέλεσή της και η ακρίβεια της μπορεί να περιοριστεί από την παρουσία αέρα εντός του εντέρου.
• Αιματολογικές εξετάσεις. Ασθενείς με οξεία ισχαιμία στη γενική αίματος παρουσιάζουν συνήθως λευκοκυττάρωση (αύξηση των λευκών αιμοσφαιρίων). Η οξέωση στα αέρια αίματος συχνά σχετίζεται με σοβαρή κάκωση του εντέρου.
• Αξονική τομογραφία (CT) ή αξονική αγγειογραφία (CTA). Η CTA δημιουργεί λεπτομερείς τρισδιάστατες εικόνες των αγγείων μετά από την ανασύσταση πολλαπλών μετωπιαίων και οβελιαίων λήψεων με τη χρήση σκιαγραφικού. Είναι σημαντική για τη διάγνωση του αορτικού διαχωρισμού καθώς και άλλων παθήσεων από τα ενδοκοιλιακά όργανα.
• Η μαγνητική αγγειογραφία (MRA). Η MRA δημιουργεί επίσης τρισδιάστατες εικόνες των αιμοφόρων αγγείων. Η χρήση της περιορίζεται από την παρουσία μεταλλικών εμφυτευμάτων στο σώμα σας (βηματοδότης, τεχνητό ισχίο ή γόνατο). 

Mεσεντέριος Iσχαιμία: Ποια Είναι Η Κατάλληλη Θεραπεία;

Ο στόχος της θεραπείας της μεσεντέριας ισχαιμίας (οξείας και χρόνιας) είναι η διάνοιξη των αρτηριών, ώστε το αίμα που φτάνει στο έντερο να εξασφαλίζει τη φυσιολογική λειτουργία του. Αυτό θα πρέπει να πραγματοποιηθεί πριν την εγκατάσταση μόνιμης βλάβης στο έντερο. Συνεπώς, ανάλογα με την περίπτωση (οξεία ή χρόνια), ο αγγειοχειρουργός σας μπορεί να αντιμετωπίσει μια μεσεντέρια ισχαιμία - ισχαιμία εντέρου στα πλαίσια του επείγοντος ή ως μία προγραμματισμένη επέμβαση.

Δημιουργία Χειρουργικής Παράκαμψης

Για χρόνια ισχαιμία εντέρου μια μέθοδος θεραπείας είναι η ενδαρτηρεκτομή της μεσεντέριας αρτηρίας διαμέσου της αορτής. Ο αγγειοχειρουργός, μέσω μιας μεγάλης τομής στην κοιλιά σας (υπερυπομφάλια), βρίσκει την έκφυση της μεσεντερίου από την αορτή και αφαιρεί την αθηρωματική πλάκα από τον αυλό της, αυξάνοντας έτσι την παροχή αίματος προς το έντερό σας. Άλλη μία θεραπευτική επιλογή είναι η δημιουργία χειρουργικής παράκαμψης. Ο αγγειοχειρουργός χρησιμοποιεί μία φλέβα σας ή ένα συνθετικό μόσχευμα δημιουργώντας έναν νέο δρόμο για την παροχή αίματος στο έντερο περιφερικότερα της στενώσεως/αποφράξεως, την οποία και παρακάμπτει. Ο αγγειοχειρουργός θα συμβουλεύσει τον ασθενή για το ποια επέμβαση είναι καλύτερη για εκείνον βάσει της ιδιαιτερότητας της καταστάσής του.

Αγγειοπλαστική Και Τοποθέτηση Ενδοπρόθεσης (Stent)

Η αγγειοπλαστική και τοποθέτηση ενδοπρόθεσης (stent) είναι μία νεότερη μέθοδος επανασυραγγοποίησης της μεσεντερίου αρτηρίας και των κλάδων της για τη βελτίωση της αιματικής ροής στο έντερο. Μπορεί να πραγματοποιηθεί ταυτόχρονα με την αγγειογραφία. Μέσα από τον ειδικό καθετήρα που έχει προωθηθεί μέχρι τη μεσεντέριο αρτηρία, προάγει ένα μπαλόνι στη περιοχή της στένωσης το οποίο διαστέλλεται και απωθεί την πλάκα προς το τοίχωμα της αρτηρίας ανοίγοντας έτσι τον αυλό της. Στη συνέχεια μπορεί να χρειαστεί η τοποθέτηση ενός μικρού μεταλλικού νάρθηκα (stent) για την υποστήριξη των τοιχωμάτων της αρτηρίας και να διατηρηθεί με τον τρόπο αυτό ανοικτός ο αυλός της.

Φαρμακευτική Αγωγή - Θρομβολυτικά

Η θεραπεία της οξείας μεσεντέριας ισχαιμίας συνήθως είναι επείγουσα, γιατί στην κατάσταση αυτή μπορεί να συμβεί άμεσα ισχαιμική νέκρωση εντέρου. Σε ορισμένες περιπτώσεις ο αγγειοχειρουργός σας μπορεί να χρησιμοποιήσει ειδικά φάρμακα, που ονομάζονται θρομβολυτικά, για τη διαλύση ενός θρόμβου, εάν αυτός βέβαια διαγνωστεί έγκαιρα. Η διαδικασία αυτή επίσης μπορεί να γίνει ταυτόχρονα με την αγγειογραφία, όπου ο αγγειοχειρουργός χορηγεί τα θρομβολυτικά μέσα από τον ειδικό καθετήρα κατευθείαν στον θρόμβο. Ωστόσο, ο αγγειοχειρουργός μπορεί να χρειαστεί να αφαιρέσει τον θρόμβο χειρουργικά όταν υπάρχουν ενδείξεις εντερικής νέκρωσης ή πολύ λίγος χρόνος διαθέσιμος για τη δράση της θρομβολυτικής αγωγής.

Αφαίρεση Του Κατεστραμμένου Τμήματος Του Εντέρου

Σε περιπτώσεις οξείας ισχαιμίας, τμήματα του εντέρου μπορεί να έχουν υποστεί ανεπανόρθωτη βλάβη. Εκτός από την αποκατάσταση της αιματικής ροής στις μεσεντέριες αρτηρίες, μπορεί να απαιτείται η αφαίρεση του κατεστραμμένου τμήματος του εντέρου. Αυτή είναι μία απόφαση που ο αγγειοχειρουργός σας παίρνει σε συνεργασία με τους γενικούς χειρουργούς.

Δεδομένου ότι η αποτελεσματικότητα, ο κίνδυνος και η αντοχή στον χρόνο της κάθε μεθόδου αντιμετώπισης της εντερικής ισχαιμίας εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, ο αγγειοχειρουργός σας θα σας συμβουλεύσει σχετικά με το πoια μέθοδος είναι η καλύτερη για την περίπτωσή σας.

Ο αγγειοχειρουργός - ενδαγγειαχειρουργός Δρ. Ιωάννης Μπέλλος διαθέτει μεγάλη εμπειρία και εξειδίκευση στις παθήσεις των αρτηριών, καθώς και στην αποτελεσματική θεραπεία τους. Μάθετε ό,τι είναι απαραίτητο να γνωρίζετε σχετικά με την ισχαιμία εντέρου - το ισχαιμικό εντέρου, καλέστε μας στο τηλέφωνο επικοινωνίας και κλείστε το ραντεβού σας.