Τι είναι το σύνδρομο παγίδευσης ιγνυακής αρτηρίας;
Το Σύνδρομο παγίδευσης ιγνυακής αρτηρίας (ΣΠΙΑ) είναι μια σπάνια αγγειακή νόσος που προσβάλει τα πόδια κάποιων νεαρών αθλητών. Στο ΣΠΙΑ οι μυς και οι τένοντες πίσω από το γόνατο είναι τοποθετημένοι έτσι ώστε να συμπιέζουν την ιγνυακή αρτηρία, την κύρια αρτηρία που διασχίζει το πόδι μας σ’ αυτή την ανατομική θέση (ιγνυακός βόθρος-δες σχήμα). Η συμπίεση της αρτηρίας περιορίζει τη ροή του αίματος προς την κνήμη και μπορεί να προκαλέσει ζημιά στο εσωτερικό της (ενδοθήλιο).
Ασθενείς με ΣΠΙΑ μπορεί να έχουν γεννηθεί με αυτή τη πάθηση λόγω ανατομικής παραλλαγής στην ανάπτυξη του γαστροκνημίου μυός στο πίσω μέρος του γόνατος (ιγνυακός βόθρος). Η κατάσταση μπορεί επίσης να αναπτυχθεί με την πάροδο του χρόνου, καθώς η άσκηση και η προπόνηση μπορεί να οδηγήσει σε μια υπερανάπτυξη-διόγκωση του γαστροκνημίου μυός με αποτέλεσμα να συμπιέζει την ιγνυακή αρτηρία.
Ποιος είναι σε κίνδυνο για ΣΠΙΑ;
Το ΣΠΙΑ εμφανίζεται πιο συχνά σε αθλητές κάτω των 30 ετών, ιδιαίτερα εκείνων που είναι δρομείς ή παίζουν ποδόσφαιρο, ή ράγκμπι. Ωστόσο, μπορεί επίσης να επηρεάσει και νεαρές αθλήτριες . Καθώς οι μύες δίπλα στην ιγνυακή αρτηρία μεγαλώνουν-διογκώνονται, υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα συμπίεσης της αρτηρίας. Αυτό μπορεί να αναφέρεται και ως τραυματισμός από «υπερ-χρήση" του μυός.
Λιγότερο από το 3% των ανθρώπων γεννιούνται με την ανατομική παραλλαγή που μπορεί να οδηγήσει σε ΣΠΙΑ, ωστόσο οι περισσότεροι μπορεί να μην αναπτύξουν ποτέ συμπτώματα.
Ποια είναι τα συμπτώματα του ΣΠΙΑ;
Οι ασθενείς με ΣΠΙΑ έχουν ιστορικό οξέως πόνου, μουδιάσματος, κόπωσης ή κραμπών στη γάμπα κατά την άσκηση. Τα συμπτώματα συνήθως υποχωρούν μετά από τρία με πέντε λεπτά ανάπαυσης. Σε πολλές περιπτώσεις, ο πόνος εμφανίζεται πάντοτε στο ίδιο σημείο κατά τη διάρκεια της άσκησης και επηρεάζει το ίδιο πόδι. Επίσης σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να σημειωθεί πρήξιμο(οίδημα) στα πόδια. Ο πόνος στα πόδια είναι γνωστός ως διαλείπουσα χωλότητα (πόνος κατά τη βάδιση).
Τα συμπτώματα του ΣΠΙΑ είναι παρόμοια με τη κυστική νόσο του έξω χιτώνα της ιγνυακής αρτηρίας. Αν ένας νεαρός ασθενής έχει πόνο κατά τη βάδιση, ο γιατρός θα πρέπει να ελέγξει και για τις δύο αυτές παθήσεις.
Πώς γίνεται η διάγνωση του ΣΠΙΑ;
Ο αγγειοχειρουργός είναι ο ειδικός γιατρός που μπορεί να διαγνώσει καλύτερα το ΣΠΙΑ. Θα σας εξετάσει κλινικά, που περιλαμβάνει τον έλεγχο του σφυγμού στον άκρο πόδα και στον ιγνυακό βόθρο. Εάν έχετε την πάθηση, ο γιατρός μπορεί να αισθάνεται τις σφύξεις ενώ είστε σε ανάπαυση, αλλά μπορεί να είναι δύσκολο να ανιχνευθούν μετά από άσκηση ή κάμψη ή έκταση του άκρου πόδα. Διαγνωστικές εξετάσεις γίνονται για να μετρηθεί η ροή του αίματος στο γόνατο, τη κνήμη και τον άκρο πόδα. Αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν:
Τον κνημοβραχιόνιο δείκτη με άσκηση, όπου μετράτε η πίεση του αίματος στα χέρια και τα πόδια πριν και μετά την άσκηση.
Έγχρωμο υπερηχογράφημα αρτηριών κάτω άκρων (triplex), όπου με τη χρήση υπερήχων γίνεται απεικόνιση της αρτηρίας και μέτρηση της ροής του αίματος.
Αξονική αγγειογραφία, κατά την οποία χορηγείται ενδοφλέβιο σκιαγραφικό για λεπτομερή απεικόνιση της αρτηρίας για στένωση ή φτωχή ροή και έλεγχο των λοιπών δομών γύρω από το γόνατο.
Μαγνητική αγγειογραφία, όπου με τη χρήση μαγνητικών πεδίων και παλμικών κυμάτων παρέχει εικόνες των μυών, των τενόντων και των αγγείων στη περιοχή του γόνατος.
Ποιες θεραπείες είναι διαθέσιμες για ασθενείς με ΣΠΙΑ;
Η χειρουργική επέμβαση μπορεί να γίνει για να διορθώσει το πρόβλημα με το μυ ή τον τένοντα απελευθερώνοντας την ιγνυακή αρτηρία. Έτσι εξαλείφεται η συμπίεσή της και επιτρέπεται η κανονική ροή του αίματος προς τον άκρο πόδα.
Σε πιο προχωρημένες περιπτώσεις, όταν η ιγνυακή αρτηρία φράσσεται παρά συμπιέζεται, ο χειρουργός θα διορθώσει το πρόβλημα με τους μύες ή τους τένοντες και επίσης θα εκτελέσει μια παράκαμψη(bypass), αποφεύγοντας το φραγμένο τμήμα της αρτηρίας και αποκαθιστώντας τη ροή του αίματος περιφερικότερα στο πόδι.
Τι να περιμένω μετά την επέμβαση για ΣΠΙΑ;
Η παραμονή στο νοσοκομείο είναι συνήθως μία έως δύο ημέρες. Η φυσικοθεραπεία μπορεί να γίνει σε εξωτερική βάση και διευκολύνει την ανάκτηση με τη χρήση ασκήσεων έκτασης και ευελιξίας. Μόλις αναρρώσετε πλήρως, μπορείτε να επιστρέψετε στις προπονήσεις και τη καθημερινότητά σας.
Τι είδους παρακολούθηση και φροντίδα θα χρειαστώ;
Υπερηχογραφική παρακολούθηση των αρτηριών που διορθώθηκαν και έλεγχος της πίεσης του αίματος στα πόδια, θα πρέπει να γίνει στο ιατρείο σε ένα με δύο μήνες και στο έτος μετά το χειρουργείο. Αν η αρτηρία έχει επιστρέψει στα φυσιολογικά και δεν συμπιέζεται δε θα χρειαστεί περαιτέρω επισκέψεις παρακολούθησης, εκτός αν τα συμπτώματα επανεμφανιστούν ή ο αγγειοχειρουργός έχει πραγματοποιήσει παράκαμψη (bypass) της αρτηρίας.
